Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

natalis meus

  • 1 nātālis

        nātālis e, adj.    [natus], of birth, birth-, natal: ubi erit puero natalis dies, T.: dies vere natalis huius urbis: astrum, H.: lux, O.: Delos Apollinis, birthplace, H.—As subst m. (sc. dies; abl. nātālī), a birthday: ad urbem (veni) tertio Non., natali meo: natalīs grate numeras? H.: meus, V.: natalibus actis Bis senis, O.— The god of birth, Tb., O.— Plur m., birth, origin, lineage, family: tuis natalibus Inveniet quisquam sublimius? Iu.: mulier natalibus clara, O.
    * * *
    natalis, natale ADJ
    natal, of birth

    Latin-English dictionary > nātālis

  • 2 natalis

    [st1]1 [-] natālis, e: - [abcl][b]a - relatif à la naissance, natal, de naissance. - [abcl]b - inné, naturel, que l'on apporte à la naissance.[/b]    - natalis dies reditus, Cic.: jour anniversaire d'un retour.    - natalis domus: maison natale.    - natale solum, Ov.: la patrie, le sol natal.    - natale astrum, Hor.: astre qui préside à la naissance.    - natalis sterelitas, Col.: stérilité naturelle. [st1]2 [-] natālis, is, m. (s.-ent. dies; abl. natali, qqf. natale): jour de naissance, anniversaire.    - natali die tuo: au jour anniversaire de ta naissance.    - natales grate numeras? Hor. Ep. 2, 2, 210: vois-tu avec reconnaissance revenir ton anniversaire?    - meus est natalis, Virg. B. 3, 76: c'est le jour de mon anniversaire.    - natalem eripere, Luc. 7, 390: empêcher de naître. [st1]3 [-] natālis, is, m.: Tib. Ov. génie (dieu particulier qui préside à la naissance de chaque homme et l'accompagne pendant sa vie).
    * * *
    [st1]1 [-] natālis, e: - [abcl][b]a - relatif à la naissance, natal, de naissance. - [abcl]b - inné, naturel, que l'on apporte à la naissance.[/b]    - natalis dies reditus, Cic.: jour anniversaire d'un retour.    - natalis domus: maison natale.    - natale solum, Ov.: la patrie, le sol natal.    - natale astrum, Hor.: astre qui préside à la naissance.    - natalis sterelitas, Col.: stérilité naturelle. [st1]2 [-] natālis, is, m. (s.-ent. dies; abl. natali, qqf. natale): jour de naissance, anniversaire.    - natali die tuo: au jour anniversaire de ta naissance.    - natales grate numeras? Hor. Ep. 2, 2, 210: vois-tu avec reconnaissance revenir ton anniversaire?    - meus est natalis, Virg. B. 3, 76: c'est le jour de mon anniversaire.    - natalem eripere, Luc. 7, 390: empêcher de naître. [st1]3 [-] natālis, is, m.: Tib. Ov. génie (dieu particulier qui préside à la naissance de chaque homme et l'accompagne pendant sa vie).
    * * *
        Natalis, pen. prod. m. g. vel Natale, n. g. et hoc Natalitium. Cic. Plin. Le jour de la naissance ou nativité d'un chascun, Le natal, ou jour natal, Nouel.
    \
        Vrbis natalis. Plin. Le jour que la ville fut fondee.
    \
        Domus. Ouid. En laquelle on a esté né.
    \
        Lux. Ouid. Le jour de la nativité.
    \
        Sterilitas natalis et ingenita. Columel. Une sterilité naturelle.

    Dictionarium latinogallicum > natalis

  • 3 Natalis

    1.
    nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:

    hunc emortualem facere ex natali die,

    Plaut. Ps. 4, 7, 139:

    nunc huic lenonist hodie natalis dies,

    id. ib. 3, 1, 9:

    natali die tuo scripsisti epistulam ad me,

    Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:

    quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,

    Cic. Fl. 40, 102:

    natalis dies reditūs mei,

    id. Att. 3, 20, 1:

    scit genius natale comes qui, temperat astrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 187:

    tempus,

    Ov. F. 6, 797:

    lux,

    id. Ib. 219:

    hora,

    Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:

    domus,

    Val. Fl. 3, 321:

    sterilitas,

    native, Col. 3, 7: so,

    natale decus,

    Val. Fl. 6, 61.—
    II.
    Subst.: nātālis, is (abl. natali;

    rarely natale,

    Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).
    A.
    Lit., a birthday:

    ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,

    Cic. Att. 7, 5, 3:

    natales grate numeras?

    Hor. Ep. 2, 2, 210:

    meus est natalis,

    Verg. E. 3, 76:

    sex mihi natales ierant,

    Ov. H. 15, 61:

    Brutorum et Cassi natalibus,

    Juv. 5, 37:

    debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,

    Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—
    2.
    Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:

    natali Urbis DCXXXII.,

    Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:

    natalem alicui eripere,

    to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—
    B.
    In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):

    natalium periti,

    the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:

    Cornelius Fuscus claris natalibus,

    of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:

    natalium claritas,

    id. ib. 1, 49:

    mulier natalibus clara,

    Plin. Ep. 8, 18, 8:

    quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?

    Juv. 8, 231:

    dedecus natalium velare,

    Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:

    libertus natalibus redditus,

    ib. 38, 2, 3:

    de restituendis natalibus,

    Plin. Ep. 10, 73 (78). —
    2.
    Transf., of things, birth, origin:

    adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,

    i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:

    arborum,

    the seed, id. 17, 10, 14, § 73:

    natales impatientiae,

    Tert. Pat. 5:

    a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,

    id. adv. Marc. 1, 10.—
    C.
    nātāle, is, n.:

    et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,

    the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.
    2.
    Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71.

    Lewis & Short latin dictionary > Natalis

  • 4 natalis

    1.
    nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:

    hunc emortualem facere ex natali die,

    Plaut. Ps. 4, 7, 139:

    nunc huic lenonist hodie natalis dies,

    id. ib. 3, 1, 9:

    natali die tuo scripsisti epistulam ad me,

    Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:

    quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,

    Cic. Fl. 40, 102:

    natalis dies reditūs mei,

    id. Att. 3, 20, 1:

    scit genius natale comes qui, temperat astrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 187:

    tempus,

    Ov. F. 6, 797:

    lux,

    id. Ib. 219:

    hora,

    Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:

    domus,

    Val. Fl. 3, 321:

    sterilitas,

    native, Col. 3, 7: so,

    natale decus,

    Val. Fl. 6, 61.—
    II.
    Subst.: nātālis, is (abl. natali;

    rarely natale,

    Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).
    A.
    Lit., a birthday:

    ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,

    Cic. Att. 7, 5, 3:

    natales grate numeras?

    Hor. Ep. 2, 2, 210:

    meus est natalis,

    Verg. E. 3, 76:

    sex mihi natales ierant,

    Ov. H. 15, 61:

    Brutorum et Cassi natalibus,

    Juv. 5, 37:

    debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,

    Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—
    2.
    Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:

    natali Urbis DCXXXII.,

    Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:

    natalem alicui eripere,

    to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—
    B.
    In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):

    natalium periti,

    the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:

    Cornelius Fuscus claris natalibus,

    of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:

    natalium claritas,

    id. ib. 1, 49:

    mulier natalibus clara,

    Plin. Ep. 8, 18, 8:

    quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?

    Juv. 8, 231:

    dedecus natalium velare,

    Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:

    libertus natalibus redditus,

    ib. 38, 2, 3:

    de restituendis natalibus,

    Plin. Ep. 10, 73 (78). —
    2.
    Transf., of things, birth, origin:

    adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,

    i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:

    arborum,

    the seed, id. 17, 10, 14, § 73:

    natales impatientiae,

    Tert. Pat. 5:

    a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,

    id. adv. Marc. 1, 10.—
    C.
    nātāle, is, n.:

    et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,

    the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.
    2.
    Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71.

    Lewis & Short latin dictionary > natalis

  • 5 Geburtsmonat

    Geburtsmonat, jmds., mensis, quo alqs genitus est.Geburtsort,- stadt, locus, in quo alqs natus od. genitus est. – solum, in quo alqs ortus et procreatus est. locus incunabulorum (Wiegenort). – incunabula,n. pl. (gleichs. die Wiege der Kindheit = der früheste Aufenthalt, Wohnort). – patria, in qua alqs natus est. urbs patria u. bl. patria (Vaterstadt). – Athen, mein G., Athenae, unde nos sumus: sein G. ist Athen, natus est Athenis. Geburtsstunde, hora, quā alqs gignitur (genitus est etc.); prima nascendi hora. Geburtstag, dies natalis, auch bl natalis (im allg.). – dies, quo alqs nascitur od. gignitur (Tag, an dem jmd. geboren wird) – dies, quo alqs natus od. genitus est (Tag, an dem jmd. geboren ist). – miein G., natalis meus od. noster; auch bl. dies meus (z.B. diem meum scis esse III. Nonlan.): den G. feiern, diem natalem agere od. festum habere: jmds. G. feierlich begehen, diem alcis natalem od. bl. alcis natalem celebrare: jmds. G. nicht feiern, alcis natalem silentio transigere. Geburtstagsgeschenk, munus natalicium. – u. bl. natalicium. Geburtstagskind, is (ea), cuius natalis dies celebratur. Geburtstagsschmaus, natalicia, ae,f. (sc.cena). – einen G. geben, natalician, dare, jmdm., alci; u. cenam dare celebrandi diei natalis causā.

    deutsch-lateinisches > Geburtsmonat

  • 6 Рождение

    - fetus (uno fetu sex haedos edere; fetus et educatio); partus; generatio; procreatio; genesis; genitus; nascentia; natus; natio; nativitas;

    • день рождения - dies natalis; dies natalicius; natalicia orum;

    • день рождения, в который я появился на свет - dies natalis meus, quo susceptus sum;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Рождение

  • 7 suscipio

    cēpī, ceptum, ere [ sub + capio ]
    1) подхватывать, поддерживать ( aliquem ruentem V); подпирать ( labentem domum Sen)
    s. aquam O — подставлять рот под (льющуюся) воду, т. е. пить воду
    2) поднимать новорождённого с земли (обряд признания ребенка своим), т. е. признавать, принимать ( puerum Ter)
    3)
    а) рождать, приживать, иметь (liberos ex, реже de aliquā Ter etc.)
    б) med.-pass. рождаться на свет (dies natalis meus, quo susceptus sum C)
    4) принимать, допускать
    s. aliquem in populi Romani civitatem C — принимать кого-л. в римское гражданство
    quaerimoniam alicujus s. C юр. — взять на себя представительство чьей-л. жалобы, т. е. защиту претензии
    s. aliquem erudiendum Q — принимать кого-л. в учение
    5) юр. защищать на суде (reum Q; causam, litem Dig)
    6) принимать вид, напускать на себя ( judicis severitatem C)
    8) вводить, учреждать ( ferias Vr); усваивать, воспринимать ( cogitationem sobrii hominis C)
    s. inimicitias Ter, Cпроникнуться враждой или стать жертвой ненависти (ср. 12.)
    s. consilium C — задумать, принять решение
    s. facinus или s. in se crimen C — пойти (отважиться) на преступление, но
    s. in se alicujus crimen C — принять на себя чью-л. вину
    10) принимать на себя, предпринимать, начинать ( negotium C)
    s. gloriam alicujus tuendam C — принять на себя защиту чьей-л. славы
    dicam equidem nec te suspensum, nate, tenebo, suscipit Anchīses V — я скажу и не буду держать тебя в неведении, сын мой, — начинает Анхиз
    12) подвергаться, испытывать, претерпевать, терпеть ( dolorem C)
    s. inimicitias Cнавлечь на себя вражду (ср. 8.)
    s. invidiam apud aliquem C — быть предметом чьей-л. ненависти

    Латинско-русский словарь > suscipio

  • 8 sollemnis

    sollemnis (sōlemnis od. sōlennis), e (v. sollus [= totus] u. annus), I) alljährlich = alljährlich wiederkehrend, -gefeiert, sacra, sacrificia, Cic. u.a.: dies deorum festi ac sollemnes, Cic. – II) übtr.: A) feierlich, festlich, religiones, Cic.: verba, Cic.: epulae, Cic.: ludi, Cic.: dies, Hor.: arae, Verg.: dies baptismo sollemnior, Tert. de bapt. 19: festivitas sollemnissimi diei, Augustin. serm. 309, 6: dies tibi sollemnissimus natalis meus, Fronto ad Anton, imp. 1, 2 in.: sollemnissimae preces, Apul. met. 11, 16. – subst., sollemne, is, n., jede Feierlichkeit, sollemne clavi figendi, Liv.: auspicatorum comitiorum, Liv.: funeris, Tac.: ludorom, Liv.: Nemeorum, Liv.: antiquissimum, Liv.: Fidei sollemne instituit, Fest nebst Opfern usw., Liv.: sollemne allatum ex Arcadia, Liv.: sollemnia (feierliche Wünsche) incipientis anni Kalendis Ianuariis epistulā precari (aussprechen), Tac. – insbes. Plur. sollemnia = Opfer, extis sollemnium vesci, Liv.: tumulo sollemnia mittet, Verg. – B) durch den Gebrauch-, durch die Sitte geheiligt, a) = üblich, gewöhnlich, gewohnt, lascivia militum, Liv.: officium, Cic.: opus, Hor.: mos, Suet.: gloria, Phaedi. – subst. sollemne, is, n., etwas Gewöhnliches, die Gewohnheit, nostrum illud sollemne servemus, Cic.: inter cetera sollemnia, Liv.: sollemne est mihi m. folg. Infin., ich habe es in der Gewohnheit, es ist meine Gewohnheit, omnia de quibus dubito ad te referre, Plin. ep.: m. folg. Acc. u. Infin., quos (gladiatores) promiscue spectari sollemne olim erat, Suet.: dah. poet., sollemnia ( statt sollemniter) insanire, auf gewöhnliche Art, Hor. ep. 1, 1, 101. – – b) = förmlich, numerus testium, ICt. – subst., sollemnia, ium, n., Förmlichkeiten, ICt.

    lateinisch-deutsches > sollemnis

  • 9 sollemnis

    sollemnis (sōlemnis od. sōlennis), e (v. sollus [= totus] u. annus), I) alljährlich = alljährlich wiederkehrend, -gefeiert, sacra, sacrificia, Cic. u.a.: dies deorum festi ac sollemnes, Cic. – II) übtr.: A) feierlich, festlich, religiones, Cic.: verba, Cic.: epulae, Cic.: ludi, Cic.: dies, Hor.: arae, Verg.: dies baptismo sollemnior, Tert. de bapt. 19: festivitas sollemnissimi diei, Augustin. serm. 309, 6: dies tibi sollemnissimus natalis meus, Fronto ad Anton, imp. 1, 2 in.: sollemnissimae preces, Apul. met. 11, 16. – subst., sollemne, is, n., jede Feierlichkeit, sollemne clavi figendi, Liv.: auspicatorum comitiorum, Liv.: funeris, Tac.: ludorom, Liv.: Nemeorum, Liv.: antiquissimum, Liv.: Fidei sollemne instituit, Fest nebst Opfern usw., Liv.: sollemne allatum ex Arcadia, Liv.: sollemnia (feierliche Wünsche) incipientis anni Kalendis Ianuariis epistulā precari (aussprechen), Tac. – insbes. Plur. sollemnia = Opfer, extis sollemnium vesci, Liv.: tumulo sollemnia mittet, Verg. – B) durch den Gebrauch-, durch die Sitte geheiligt, a) = üblich, gewöhnlich, gewohnt, lascivia militum, Liv.: officium, Cic.: opus, Hor.: mos, Suet.: gloria, Phaedi. – subst. sollemne, is, n., etwas Gewöhnliches, die Gewohnheit, nostrum illud sollemne servemus, Cic.: inter cetera sollemnia, Liv.: sollemne est mihi m. folg. Infin., ich habe es in der Gewohnheit, es ist meine Gewohnheit, omnia de
    ————
    quibus dubito ad te referre, Plin. ep.: m. folg. Acc. u. Infin., quos (gladiatores) promiscue spectari sollemne olim erat, Suet.: dah. poet., sollemnia ( statt sollemniter) insanire, auf gewöhnliche Art, Hor. ep. 1, 1, 101. – – b) = förmlich, numerus testium, ICt. – subst., sollemnia, ium, n., Förmlichkeiten, ICt.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sollemnis

  • 10 natale

    1.
    nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:

    hunc emortualem facere ex natali die,

    Plaut. Ps. 4, 7, 139:

    nunc huic lenonist hodie natalis dies,

    id. ib. 3, 1, 9:

    natali die tuo scripsisti epistulam ad me,

    Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:

    quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,

    Cic. Fl. 40, 102:

    natalis dies reditūs mei,

    id. Att. 3, 20, 1:

    scit genius natale comes qui, temperat astrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 187:

    tempus,

    Ov. F. 6, 797:

    lux,

    id. Ib. 219:

    hora,

    Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:

    domus,

    Val. Fl. 3, 321:

    sterilitas,

    native, Col. 3, 7: so,

    natale decus,

    Val. Fl. 6, 61.—
    II.
    Subst.: nātālis, is (abl. natali;

    rarely natale,

    Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).
    A.
    Lit., a birthday:

    ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,

    Cic. Att. 7, 5, 3:

    natales grate numeras?

    Hor. Ep. 2, 2, 210:

    meus est natalis,

    Verg. E. 3, 76:

    sex mihi natales ierant,

    Ov. H. 15, 61:

    Brutorum et Cassi natalibus,

    Juv. 5, 37:

    debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,

    Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—
    2.
    Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:

    natali Urbis DCXXXII.,

    Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:

    natalem alicui eripere,

    to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—
    B.
    In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):

    natalium periti,

    the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:

    Cornelius Fuscus claris natalibus,

    of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:

    natalium claritas,

    id. ib. 1, 49:

    mulier natalibus clara,

    Plin. Ep. 8, 18, 8:

    quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?

    Juv. 8, 231:

    dedecus natalium velare,

    Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:

    libertus natalibus redditus,

    ib. 38, 2, 3:

    de restituendis natalibus,

    Plin. Ep. 10, 73 (78). —
    2.
    Transf., of things, birth, origin:

    adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,

    i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:

    arborum,

    the seed, id. 17, 10, 14, § 73:

    natales impatientiae,

    Tert. Pat. 5:

    a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,

    id. adv. Marc. 1, 10.—
    C.
    nātāle, is, n.:

    et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,

    the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.
    2.
    Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71.

    Lewis & Short latin dictionary > natale

  • 11 natales

    1.
    nātālis, e, adj. [natus, nascor], of or belonging to one's birth, birth-, natal:

    hunc emortualem facere ex natali die,

    Plaut. Ps. 4, 7, 139:

    nunc huic lenonist hodie natalis dies,

    id. ib. 3, 1, 9:

    natali die tuo scripsisti epistulam ad me,

    Cic. Att. 9, 5, 1; cf.:

    quem ego diem vere natalem hujus urbis aut certe salutarem appellare possum,

    Cic. Fl. 40, 102:

    natalis dies reditūs mei,

    id. Att. 3, 20, 1:

    scit genius natale comes qui, temperat astrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 187:

    tempus,

    Ov. F. 6, 797:

    lux,

    id. Ib. 219:

    hora,

    Hor. C. 2, 17, 19: humus. Ov. P. 2, 9, 78:

    domus,

    Val. Fl. 3, 321:

    sterilitas,

    native, Col. 3, 7: so,

    natale decus,

    Val. Fl. 6, 61.—
    II.
    Subst.: nātālis, is (abl. natali;

    rarely natale,

    Luc. 7, 391; Inscr. Orell. 775; 2534; al. cf. Neue, Formenl. 1, p. 228 sq.), m. (sc. dies).
    A.
    Lit., a birthday:

    ad urbem (veni) tertio Non. natali meo,

    Cic. Att. 7, 5, 3:

    natales grate numeras?

    Hor. Ep. 2, 2, 210:

    meus est natalis,

    Verg. E. 3, 76:

    sex mihi natales ierant,

    Ov. H. 15, 61:

    Brutorum et Cassi natalibus,

    Juv. 5, 37:

    debemus mehercule natales tuos perinde ac nostros celebrare,

    Plin. Ep. 6, 30, 1. On this day it was customary to make offerings, the men to their Genius, and the women to Juno, and to make presents to each other, Ov. Tr. 3, 13, 2; 5, 5, 1; Mart. 8, 64, 14.—
    2.
    Transf., any anniversary, a commemorative festival.—Of the day of the foundation of Rome:

    natali Urbis DCXXXII.,

    Plin. 14, 4, 6, § 55.—(In eccl. Lat.) Of a martyr's death: dies in quo, lege functi carneā, in superna regna nascuntur Dei. Paul. Nol. Carm. 21, 171 sq. So of other anniversaries, Paul. Nol. Ep. 20, 3; Aug Serm. 15 de Sanct. init.; id. Serm. 310 in lemm. — Poet.:

    natalem alicui eripere,

    to prevent one's being born, Luc. 7, 390.—
    B.
    In plur.: nātāles, ĭum, m., birth, origin, lineage, extraction, descent, family (postAug.):

    natalium periti,

    the casters of nativities, Sen. Q. N. 2, 32, 7:

    Cornelius Fuscus claris natalibus,

    of distinguished birth, Tac. H. 2, 86; cf.:

    natalium claritas,

    id. ib. 1, 49:

    mulier natalibus clara,

    Plin. Ep. 8, 18, 8:

    quid, Catilina, tuis natalibus atque Cethegi Inveniet quisquam sublimius?

    Juv. 8, 231:

    dedecus natalium velare,

    Tac. A. 11, 21: natalibus suis restitui or reddi, to be restored to one's birthright, i. e. to be [p. 1189] freed from slavery (because all men were regarded as originally free), Dig. 40, 11, 2:

    libertus natalibus redditus,

    ib. 38, 2, 3:

    de restituendis natalibus,

    Plin. Ep. 10, 73 (78). —
    2.
    Transf., of things, birth, origin:

    adamanti pallor argenti, et in auro non nisi excellentissimo natales,

    i. e. is produced only in gold-mines, Plin. 37, 4, 15, § 56:

    arborum,

    the seed, id. 17, 10, 14, § 73:

    natales impatientiae,

    Tert. Pat. 5:

    a Pentateucho natales agnitionis supputabuntur,

    id. adv. Marc. 1, 10.—
    C.
    nātāle, is, n.:

    et Musis natale in nemore Heliconis adsignant,

    the place of birth, Plin. 4, 7, 12, § 25.
    2.
    Nātālis, is, m., a Roman surname, e. g. Antonius Natalis, Tac. A. 15, 50, 54 sq.; 71.

    Lewis & Short latin dictionary > natales

  • 12 particeps

    partĭceps, cĭpis [pars + capio] [st2]1 [-] adj. qui participe, qui partage, qui prend part à. [st2]2 [-] subst. associé, camarade, compagnon, confident; complice.    - praedae ac praemiorum esse participes, Caes. BC. 3, 82: avoir part au butin et aux récompenses.    - fac participes nos tuae sapientiae, Plaut. Ep. 2.2.81: fais-nous part de ton habileté.    - particeps (belli): associé à une guerre, compagon d'armes.    - Natalis particeps ad omne secretum Pisoni erat, Tac. A. 15, 50: Natal était le confident de Pison pour tous les secrets.
    * * *
    partĭceps, cĭpis [pars + capio] [st2]1 [-] adj. qui participe, qui partage, qui prend part à. [st2]2 [-] subst. associé, camarade, compagnon, confident; complice.    - praedae ac praemiorum esse participes, Caes. BC. 3, 82: avoir part au butin et aux récompenses.    - fac participes nos tuae sapientiae, Plaut. Ep. 2.2.81: fais-nous part de ton habileté.    - particeps (belli): associé à une guerre, compagon d'armes.    - Natalis particeps ad omne secretum Pisoni erat, Tac. A. 15, 50: Natal était le confident de Pison pour tous les secrets.
    * * *
        Particeps, pen. corr. participis, pen. corr. om. ge. Plaut. Participant.
    \
        Meus particeps. Terent. Mon compaignon et complice.
    \
        Coniurationis particeps. Cice. Compaignon et complice de la conjuration.
    \
        Consiliorum particeps. Cic. A qui on a communiqué ses secrets.
    \
        Haereditatis diripiendae participes. Cic. Qui ont aidé à piller, etc.
    \
        Periculorum particeps. Curtius. Compaignon és dangers.
    \
        Particeps pudoris ac verecundiae homo. Cic. Honteux.
    \
        Sententiae atque opinionis meae quoniam voluistis esse participes, nihil occultabo. Cic. Puis que vous voulez que je vous communique et die mon opinion.
    \
        Particeps vitii. Cic. Vitieux.
    \
        Sceleris in regem particeps Besso. Curtius. Compaignon de Bessus, etc.
    \
        Illi in periculis particeps. Curtius. Qui a esté son compaignon és dangers.
    \
        Quos sui consilii participes habebant. Caes. Ausquels ils avoyent communiqué leurs secrets.

    Dictionarium latinogallicum > particeps

  • 13 dies

    dĭes (dīes, Liv. Andron. Fragm. Odys. 7), ēi ([etilde]ī, Verg. A. 4, 156; Hor. S. 1, 8, 35 et saep.;

    dissyl.: di-ei,

    Ter. Eun. 4, 7, 31; also gen. dies, die, and dii—dies, as in acies, facies, pernicies, etc., Enn. ap. Gell. 9, 14; Ann. v. 401 Vahl.; Cic. Sest. 12, 28 ap. Gell. l. l.:

    die,

    Prisc. p. 780 P.; even in Verg. G. 1, 208, where Gellius reads dies, v. Wagner ad loc., nearly all MSS. have die; cf. Rib. and Forbig. ad loc.; so,

    die,

    Plaut. Ps. 4, 7, 59; id. Capt. 4, 2, 20; Caes. B. G. 7, 11, 5; id. B. C. 1, 14, 3; 3, 76, 2; Just. 2, 11, 17; cf. Oud. ad B. G. 2, 23, 1. Die appears to be certain in Sall. J. 52, 3; 97, 3. Also in Cic. Sest. 12, 28, Gellius reads dies, where our MSS., except the Cod. Lamb., have diei;

    perh. those words do not belong to Cicero himself. Form dii,

    Verg. A. 1, 636, Rib. and Forbig. after Serv. and Gell. l. l.— Dat., diēī, saep. die, Plaut. Am. 1, 1, 120, acc. to Serv. Verg. G. 1, 208; Plaut. Am. 1, 3, 48; id. Capt. 3, 1, 4; id. Trin. 4, 2, 1;

    once dii,

    id. Merc. 1, Prol. 13; cf. Roby, Gram. 1, 121 sq.); m. (in sing. sometimes f., esp. in the signif. no. I. B. 1.) [root Sanscr. dī, gleam: dinas, day; Gr. dios, heavenly; cf. Lat. Jovis (Diovis), Diana, deus, dīvus, etc. Old form, dius (for divus); cf.: nudius, diu, etc. The word also appears in composition in many particles, as pridem, hodie, diu, etc., v. Corss. Auspr. 2, 855 sq.], a day (cf.: tempus, tempestas, aetas, aevum, spatium, intervallum).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., the civil day of twenty-four hours.
    (α).
    Masc.:

    dies primus est veris in Aquario... dies tertius... dies civiles nostros, etc.,

    Varr. R. R. 1, 28, 1; cf. Plin. 2, 77, 79, § 188; Macr. S. 1, 3; Gell. 3, 2: REBVS IVRE IVDICATIS TRIGINTA DIES IVSTI SVNTO, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; and 15, 13 fin.; for which;

    per dies continuos XXX., etc.,

    Gai. Inst. 3, 78: multa dies in bello conficit unus, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 297 ed. Vahl.); cf.:

    non uno absolvam die,

    Plaut. Capt. 3, 5, 73:

    hic dies,

    id. Aul. 4, 9, 11:

    hic ille est dies,

    id. Capt. 3, 3, 3:

    ante hunc diem,

    id. ib. 3, 4, 101:

    illo die impransus fui,

    id. Am. 1, 1, 98; cf.:

    eo die,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.; 2, 6; 2, 32 fin.; 4, 11, 4; 5, 15 fin. et saep.:

    postero die,

    id. ib. 1, 15, 1; 3, 6, 3 et saep.; Cic. Verr. 2, 2, 17; Sall. J. 29, 5; 38, 9 et saep.:

    in posterum diem,

    Caes. B. G. 7, 41 fin.; id. B. C. 1, 65 fin. et saep.:

    diem scito esse nullum, quo die non dicam pro reo,

    Cic. Q. Fr. 3, 3:

    domi sedet totos dies,

    Plaut. Aul. 1, 1, 34:

    paucos dies ibi morati,

    Caes. B. G. 7, 5, 4:

    dies continuos XXX. sub bruma esse noctem,

    id. ib. 5, 13, 3:

    hosce aliquot dies,

    Ter. Heaut. 4, 5, 4; cf. id. Eun. 1, 2, 71 et saep.:

    festo die si quid prodegeris,

    Plaut. Aul. 2, 8, 10; so,

    festus,

    id. Cas. 1, 49; id. Poen. 3, 5, 13; 4, 2, 26 et saep.—
    (β).
    Fem. (freq. in poetry metri gratiā; rare in prose), postrema, Enn. ap. Gell. 9, 14:

    omnia ademit Una dies,

    Lucr. 3, 912; cf. id. 3, 921; 5, 96 and 998: homines, qui ex media nocte ad proximam mediam noctem in his horis XXIV. nati sunt, una die nati dicuntur, Varr. ap. Gell. 3, 2, 2 (uno die, Macr. S. 1, 3):

    quibus effectis armatisque diebus XXX., a qua die materia caesa est,

    Caes. B. C. 1, 36 fin.:

    Varronem profiteri, se altera die ad colloquium venturum,

    id. ib. 3, 19, 4 (for which, shortly before: quo cum esset postero die ventum); cf.:

    postera die,

    Sall. J. 68, 2 (for which, in the same author, more freq.:

    postero die): pulchra,

    Hor. Od. 1, 36, 10:

    suprema,

    id. ib. 1, 13, 20:

    atra,

    Verg. A. 6, 429:

    tarda,

    Ov. M. 15, 868 et saep.—(But Caes. B. C. 3, 26, 1; 3, 37, 1, read altero, tertio.)—
    b.
    Connections:

    postridie ejus diei, a favorite expression of Caesar,

    Caes. B. G. 1, 23, 1: 1, 47, 2; 1, 48, 2 et saep., v. postridie;

    and cf.: post diem tertium ejus diei,

    Cic. Att. 3, 7; Sulpic. ap. Cic. Fam. 4, 12, 2; Liv. 27, 35:

    diem ex die exspectabam,

    from day to day, id. ib. 7, 26 fin.; cf.:

    diem ex die ducere,

    Caes. B. G. 1, 16, 5; for which also: diem de die prospectans, Liv. 5, 48; and: diem de die differre, id. 25, 25: LIBRAS FARRIS ENDO DIES DATO, for every day, day by day, daily, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf.:

    affatim est hominum, in dies qui singulas escas edunt,

    Plaut. Men. 3, 1, 10; so,

    in dies,

    every day, Cic. Top. 16, 62; Caes. B. G. 3, 23, 7; 5, 58, 1; 7, 30, 4; Vell. 2, 52, 2; Liv. 21, 11 Drak.; 34, 11 al.; less freq. in sing.:

    nihil usquam sui videt: in diem rapto vivit,

    Liv. 22, 39; cf.:

    mutabilibus in diem causis (opp. natura perpetua),

    id. 31, 29 (in another signif. v. the foll., no. II. A. 3); and: cui licet in diem ( = singulis diebus, daily) dixisse Vixi, etc., Hor. Od. 3, 29, 42. And still more rarely: ad diem, Treb. Gallien. 17; Vop. Firm. 4:

    ante diem, v. ante.—Die = quotidie or in diem,

    daily, Verg. E. 2, 42; 3, 34:

    quos mille die victor sub Tartara misi,

    id. A. 11, 397:

    paucissimos die composuisse versus,

    Quint. 10, 3, 8:

    saepius die,

    Plin. 15, 6, 6, § 22: die crastini, noni, pristini, quinti, for die crastino, nono, etc., v. h. vv. crastinus, nonus, etc.; and cf. Gell. 10, 24; Macr. S. 1, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    A set day, appointed time, term in the widest sense of the word (for appearing before court, in the army, making a payment, etc.).
    (α).
    Masc.: MORBVS SONTICVS... STATVS DIES CVM HOSTE... QVID HORVM FVIT VNVM IVDICI ARBITROVE REOVE DIES DIFFISVS ESTO, XII. Tab. ap. Cic. Off. 1, 12; Fest. p. 273, 26 Müll.; for which: STATVS CONDICTVSVE DIES CVM HOSTE, acc. to Cincius ap. Gell. 16, 4, 4;

    and with comic reference to the words of this law,

    Plaut. Curc. 1, 1, 5 (found also in Macr. S. 1, 16);

    and freq.: status dies,

    Plin. Ep. 9, 39, 1; Suet. Claud. 1; Flor. 1, 13, 16 et saep.:

    hic nuptiis dictus est dies,

    Ter. And. 1, 1, 75; cf.:

    dies colloquio dictus est ex eo die quintus,

    Caes. B. G. 1, 42, 4; so,

    dictus,

    id. ib. 5, 27, 5:

    iis certum diem conveniendi dicit,

    id. ib. 5, 57, 2:

    die certo,

    Sall. J. 79, 4; cf.

    constituto,

    id. ib. 13 fin.:

    decretus colloquio,

    id. ib. 113, 3:

    praestitutus,

    Liv. 3, 22:

    praefinitus,

    Plin. 35, 10, 36, § 109; Gell. 16, 4, 3:

    ascriptus,

    Phaedr. 4, 11, 8 et saep.:

    quoniam advesperascit, dabis diem nobis aliquem, ut contra ista dicamus,

    Cic. N. D. 3, 40; Caes. B. G. 1, 16, 5; id. B. C. 1, 11, 2; Sall. J. 109, 3; Liv. 35, 35 et saep.:

    dies ater,

    an unlucky day, Sen. Vit. Beat. 25.—
    (β).
    Fem. (so commonly in this sense in class. prose, but only in sing., v. Mützell ad Curt. 3, 1, 8):

    ut quasi dies si dicta sit,

    Plaut. As. 5, 1, 11; so,

    dicta,

    Cic. Fam. 16, 10 fin.; cf.:

    edicta ad conveniendum,

    Liv. 41, 10 fin.:

    praestituta,

    Plaut. Ps. 1, 3, 140; 2, 2, 28; Ter. Ph. 3, 2, 38; Cic. Verr. 2, 3, 14 fin.; id. Vatin. 15, 37; id. Tusc. 1, 39; Liv. 45, 11 et saep.; cf.

    constituta,

    Cic. Caecin. 11, 32; Caes. B. G. 1, 4, 2; 1, 8, 3: certa eius rei constituta, id. B. C. 3, 33, 1:

    pacta et constituta,

    Cic. Cat. 1, 9, 24:

    statuta,

    Liv. 31, 29:

    stata,

    id. 27, 23 fin.:

    certa,

    Caes. B. G. 1, 30, 4, 5, 1, 8; id. B. C. 1, 2, 6; Nep. Chabr. 3 et saep.:

    annua,

    Cic. Fam. 7, 23; id. Att. 12, 3 fin.; cf.

    longa,

    Plaut. Ep. 4, 1, 18:

    die caecā emere, oculatā vendere,

    i. e. to buy on credit and sell for cash, id. Ps. 1, 3, 67, v. caecus, no. II. B.:

    haec dies summa hodie est, mea amica sitne libera, an, etc.,

    id. Pers. 1, 1, 34:

    puto fore istam etiam a praecone diem,

    Cic. Att. 13, 3:

    ubi ea dies venit (preceded by tempore ejus rei constituto),

    Caes. B. G. 7, 3:

    praeterita die, qua suorum auxilia exspectaverant,

    id. ib. 7, 77, 1; cf. id. ib. 6, 33, 4:

    esse in lege, quam ad diem proscriptiones fiant,

    Cic. Rosc. Am. 44, 128 et saep.—
    (γ).
    Both genders together:

    diem dicunt, qua die ad ripam Rhodani omnes conveniant: is dies erat a. d. V. Kal. Apr., etc.,

    Caes. B. G. 1, 6 fin.; Cic. Att. 2, 11; id. Q. Fr. 3, 1, 3; Liv. 34, 35 al.—
    b.
    Hence: dicere diem alicui, to impeach, lay an accusation against:

    diem mihi, credo, dixerat,

    Cic. Mil. 14, 36:

    Domitium Silano diem dixisse scimus,

    id. Div. in Caec. 20, 67.—
    2.
    A natural day, a day, as opp. to night: ut vel, quia est aliquid, aliud non sit, ut Dies est, nox non est; vel, quia est aliquid, et aliud sit: Sol est super terram, dies est, Quint. 5, 8, 7: pro di immortales, quis hic illuxit dies, Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 4, 76:

    credibile non est, quantum scribam die, quin etiam noctibus,

    in the daytime, id. Att. 13, 26:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a single day and night, id. N. D. 2, 9, 24; cf.

    in this signif.: die ac nocte,

    Plin. 29, 6, 36, § 113:

    nocte et die,

    Liv. 25, 39;

    and simply die,

    Hor. S. 2, 1, 4; Quint. 10, 3, 8; cf.

    also: currus rogat ille paternos, Inque diem alipedum jus et moderamen equorum,

    Ov. M. 2, 48; and, connected with nox:

    (Themistocles) diem noctemque procul ab insula in salo navem tenuit in ancoris,

    Nep. Them. 8 fin.; cf. Cic. Div. 2, 27, 59; Liv. 22, 1 fin. —But more freq.: diem noctemque, like our day and night, i. q. without ceasing, uninterruptedly; Caes. B. G. 7, 77, 11; 7, 42 fin.; id. B. C. 1, 62;

    for which less freq.: diem et noctem,

    Hirt. B. Hisp. 38, 1;

    diem ac noctem,

    Liv. 27, 4 and 45:

    noctemque diemque,

    Verg. A. 8, 94; cf. Quint. 9, 4, 23:

    continuate nocte ac die itinere,

    Caes. B. C. 3, 11, 1; 3, 36, 8; and in plur.:

    dies noctesque,

    Plaut. Rud. 2, 3, 49; Ter. Eun. 1, 2, 113; Cic. Att. 7, 9 fin.; Nep. Dat. 4, 4 et saep.; also, reversing the order: noctesque diesque, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 338 ed. Vahl.); Hor. S. 1, 1, 76:

    noctesque et dies,

    Ter. And. 4, 1, 52; id. Eun. 5, 8, 49:

    noctes atque dies,

    Lucr. 2, 12; 3, 62; Cic. Fin. 1, 16, 51; Verg. A. 6, 127 al.:

    noctes diesque,

    id. ib. 9, 488:

    noctes ac dies,

    Cic. Arch. 11, 29:

    noctes et dies,

    id. Brut. 90, 308; id. de Or. 1, 61, 260; id. Tusc. 5, 25 and 39; Ter. Eun. 5, 8, 49; cf.

    also: neque noctem neque diem intermittit,

    Caes. B. G. 5, 38:

    Galli dies... sic observant, ut noctem dies subsequatur,

    id. ib. 6, 18, 2 Herz ad loc. So, too, in gen.:

    qui nocte dieque frequentat Limina,

    Mart. 10, 58, 11:

    cum die,

    at break of day, Ov. M. 13, 677:

    orto die ( = orta luce),

    Tac. A. 1, 20; 1, 68; id. H. 2, 21:

    ante diem ( = ante lucem),

    Hor. Ep. 1, 2, 35:

    dies fit, late Lat. for lucescit,

    Vulg. Luc. 22, 66: de die, in open day, broad day; v. de.—
    3.
    Dies alicujus (like the Heb. ; v. Gesen. Lex. s. h. v.).
    a.
    I. q. dies natalis, a birthday:

    diem meum scis esse III. Non. Jan. Aderis igitur,

    Cic. Att. 13, 42, 2; cf.

    in full: natali die tuo,

    id. ib. 9, 5 al. So the anniversary day of the foundation of a city is, dies natalis urbis, Cic. Div. 2, 47, 98.—
    b.
    I. q. dies mortis, dying-day:

    quandocumque fatalis et meus dies veniet statuarque tumulo,

    Tac. Or. 13 fin. Called, also: supremus dies. Suet. Aug. 99; id. Tib. 67; cf.:

    supremus vitae dies,

    Cic. de Sen. 21, 78; Suet. Aug. 61. Hence:

    diem suum obire,

    to die, Sulp. in Cic. Fam. 4, 12, 2;

    and in the same sense: obire diem supremum,

    Nep. Milt. 7 fin.; id. Dion. 2 fin.; Suet. Claud. 1:

    exigere diem supremum,

    Tac. A. 3, 16:

    explere supremum diem,

    id. ib. 1, 6; 3, 76;

    and simply: obire diem,

    Plin. 2, 109, 112, § 248; Suet. Tib. 4; id. Vesp. 1; id. Gr. 3; cf.

    also: fungi diem,

    Just. 19, 1, 1.—
    c.
    I. q. dies febris, fever-day: etsi Non. Mart., [p. 574] die tuo, ut opinor, exspectabam epistolam a te longiorem, Cic. Att. 9, 2 init.; 7, 8, 2 al.
    II.
    Transf.
    A.
    In gen. (from no. I. A.).
    1.
    A day, for that which is done in it (cf. the Hebr., the Gr. eleutheron êmar, etc.):

    is dies honestissimus nobis fuerat in senatu,

    Cic. Fam. 1, 2, 3:

    non tam dirus ille dies Sullanus C. Mario,

    id. Att. 10, 8, 7:

    equites Romanos daturos illius diei poenas,

    id. Sest. 12, 28:

    hic dies et Romanis refecit animos et Persea perculit,

    Liv. 42, 67 Drak.; cf. id. 9, 39 fin.; Vell. 2, 35 Ruhnk.; 2, 86; Just. 9, 3 fin.; Flor. 2, 6, 58 Duker.:

    imponite quinquaginta annis magnum diem,

    Tac. Agr. 34:

    quid pulchrius hac consuetudine excutiendi totum diem?... totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior, etc., Sen. de Ira, 3, 36: dies Alliensis, i. q. pugna Alliensis,

    Liv. 6, 1; Suet. Vit. 11:

    Cannensis,

    Flor. 4, 12, 35 al. And so even of one's state of mind on any particular day:

    qualem diem Tiberius induisset,

    what humor, temper, Tac. A. 6, 20. —
    2.
    A day's journey:

    hanc regionem, dierum plus triginta in longitudinem, decem inter duo maria in latitudinem patentem,

    Liv. 38, 59; Just. 36, 2, 14 al.—
    3.
    In gen. (like, hêmera, and our day, for) time, space of time, period:

    diem tempusque forsitan ipsum leniturum iras,

    Liv. 2, 45;

    so with tempus,

    id. 22, 39; 42, 50: amorem intercapedine ipse lenivit dies, Turp. ap. Non. 522, 7;

    so in the masc. gender: longus,

    Stat. Th. 1, 638; Luc. 3, 139;

    but also longa,

    Plaut. Epid. 4, 1, 18; Plin. Ep. 8, 5 fin.; cf.

    perexigua,

    a brief respite, Cic. Verr. 1, 2 fin.:

    nulla,

    Ov. M. 4, 372 al.:

    ex ea die ad hanc diem quae fecisti, in judicium voco,

    Cic. Verr. 2, 1, 12 fin.:

    ut infringatur hominum improbitas ipsa die, quae debilitat cogitationes, etc.,

    id. Fam. 1, 6; cf. id. ib. 7, 28 fin.; id. Tusc. 3, 22, 53 al.: indutiae inde, non pax facta;

    quarum et dies exierat, et ante diem rebellaverant,

    i. e. the term of the truce, Liv. 4, 30 fin.; 30, 24; 42, 47 fin. (for which: quia tempus indutiarum cum Veienti populo exierat, id. 4, 58).—Prov.:

    dies adimit aegritudinem,

    Ter. Heaut. 3, 1, 13: dies festus, festival-time, festival:—diem festum Dianae per triduum agi, Liv. 25, 23 et saep.:

    die lanam et agnos vendat,

    at the right time, Cato R. R. 150, 2:

    praesens quod fuerat malum, in diem abiit,

    to a future time, Ter. Ph. 5, 2, 16; so in diem, opp. statim, Q. Cic. Pet. cons. 12, 48;

    and simply in diem,

    Plaut. Mil. 3, 2, 48; Ter. Eun. 5, 7, 19; Cic. Cael. 24.—Esp. freq. in diem vivere, to live on from day to day, regardless of the future, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; Plin. Ep. 5, 5, 4 et saep; cf. the equivoque with de die, under de.—
    B.
    In partic. (acc. to no. I. B. 2— poet., and in postAug. prose).
    1.
    Light of day, daylight:

    contraque diem radiosque micantes Obliquantem oculos,

    Ov. M. 7, 411; 5, 444; 13, 602:

    multis mensibus non cernitur dies,

    Plin. 33, 4, 21, § 70; Plin. Ep. 6, 20, 6; 9, 36, 2 al.; also of the eyesight, Stat. Th. 1, 237;

    and trop. of the conscience: saeva dies animi scelerumque in pectore Dirae,

    id. ib. 1, 52.—
    2.
    For caelum, the sky, the heavens:

    sub quocumque die, quocumque est sidere mundi,

    Luc. 7, 189; 1, 153:

    incendere diem nubes oriente remotae,

    id. 4, 68; 8, 217; Stat. Th. 1, 201.—Hence, like caelum,
    b.
    The weather:

    totumque per annum Durat aprica dies,

    Val. Fl. 1, 845:

    tranquillus,

    Plin. 2, 45, 44, § 115:

    mitis,

    id. 11, 10, 10, § 20:

    pestilens,

    id. 22, 23, 49, § 104.—
    3.
    The air:

    nigrique volumina fumi Infecere diem,

    Ov. M. 13, 600:

    cupio flatu violare diem,

    Claud. in Ruf. 1, 63.
    III.
    Dies personified.
    A.
    I. q. Sol, opp. Luna, Plaut. Bacch. 2, 3, 21;

    coupled with Mensis and Annus,

    Ov. M. 2, 25.—
    B.
    As fem., the daughter of Chaos, and mother of Heaven and Earth, Hyg. Fab. praef.; of the first Venus, Cic. N. D. 3, 23, 59.

    Lewis & Short latin dictionary > dies

  • 14 dies

    1. diēs, ēī (арх. gen. diē P, Sl, V и diī V) m., f.pl. тк. m.)
    m.
    postero die C, postera die Sl, altero die и postridie ejus diei Cs надругой день
    multo die Cs (ad multum diem C или ad multum diei L) — до позднего дневного часа
    rogare aliquid in diem L — попросить что-л. на один день
    diem noctemque Cs, dies noctesque C и nocte dieque M — день и ночь (круглые сутки, беспрерывно); d. ( или d. natalis C и d. natalicius M) день рождения (d. meus C)
    plurium dierum hiems PJ — буря, длившаяся (длящаяся) ряд дней
    obire diem supremum Nep (suum C), obire diem Nep или diem fungi Justумереть
    2) время (d. levat luctum C; тж. d. adĭmit aegritudinem Ter)
    ante (suam) diem V — прежде времени, безвременно или O до срока
    paucis illis diebus C — на этих днях, несколько дней тому назад
    die aliquid vendere Cato — продать что-л. вовремя
    3) погода (d. tranquillus PM); климатические условия (sub quocumque die Lcn)
    6) дата, число ( epistulae C)
    2. f. преим.C всегда)
    diem dare (dicere) C, Cs — назначить день, срок
    emere aliquid in diem Nep или die caecā Pl — покупать что-л. в кредит
    d. pecuniae C, L и d. solutionis Digсрок платежа
    aliquā die Pt — в какой-л. день, когда-нибудь
    2) отсрочка, передышка ( postulare perexiguam diem C)

    Латинско-русский словарь > dies

  • 15 dies

    diēs, ēi, c. (doch bei Cic. als fem. nur vom Termine u. Zeitraume u. wenn es das Datum des Briefes), im Plur. nur masc. (vgl. indogerm. *ddiesēus zu dediesedieso, leuchtend, u. altind. div ¾, am Tage), der Tag, I) im allg.: 1) eig.: dies antemeridianus, postmeridianus, Sen.: dies fastus, nefastus, dies festus, profestus, feriatus, s. 1. fāstususw.: dies laetitiae destinatus, Iustin.: dies foedus, Iustin.: dies lunares, Varro: dies dedicationis, Plin. ep.: comitiorum dies, Liv.: plurium dierum hiems (Sturm), Plin. ep.: quinque dierum disputationes, Cic.: dies nullus erat Antii cum essem, quo die non scirem, Cic.: perpotare totos dies, Cic.: disputatio hesterni et hodierni diei, Cic.: ludorum Romanorum secundo die, Liv.: extremo ludorum scaenicorum die, Cic.: primo imperii die, Suet.: hesterno, hodierno, crastino die, Cic.: hodierno et crastino die, Liv.: ante hodiernum diem, Cic.: ad hunc diem anni, bis heutigentags, Gell. – postero die, Cic., posterā die, Sall.: in posterum diem, Caes. – diem de die, Liv., od. diem ex die, Caes. u. Cic., einen Tag nach dem andern, Tag für Tag. – in dies, von Tag zu Tag, täglich, Caes., Cic., Liv. u.a. (vgl. für Liv. Wölffl. Liv. Krit. S. 23). – cotidie aut potius in dies singulos (von Tag zu Tag), Cic. – in diem, s. 1. inno. I, B, 2. – ad diem, auf den Tag, ad certam diem, zu dem bestimmten Tag, Caes. (s. Schneider zu Caes. b. G. 2, 5, 1). – multo die, hoch-, spät am Tage, Caes.: ad multum diem, Cic., od. ad multum diei, Liv., bis spät am Tage, spät in den Tag hinein: de die, am (hellen) Tage, Plaut. u.a. – bis in die (des Tages), Cic.: u. so in die deciens, deni, Plaut.: ebenso bis die (des Tages), Cels.: quinquies, saepius die, Plin. – die et (od. ac) nocte, einen Tag u. eine Nacht, Cic. u. Plin.: so nocte dieque, Ov. – noctes et dies, noctes diesque, et dies et noctes, dies noctesque u. (mehr poet.) diesque noctesque, Tag u. Nacht, Cic. (vgl. Madvig Cic. de fin. 1, 16, 51), u. so diem noctemque, Nep., diem noctem, Cic. u. Liv.: noctesque et dies, Ter.: diebus ac noctibus, Plin. pan., noctibus atque diebus, Sen., noctibus diebusque, Ps. Quint. decl. – omni die, Gell.: omnibus tricenis diebus, Plin. – paucis diebus, paucis ante od. post diebus, s. paucus. – 2) meton.: a) wie unser Tag, für die Ereignisse, Geschäfte des Tags, diei poenas dare, Cic.: in disponendo die, bei der Einteilung des Tags, Suet.: ut possint sole reducto exercere diem (Tagewerk), Verg. – b) = das Tageslicht, Verg., Plin. u. Plin. ep.: übtr., Tageslicht od. Leben, videre diem, das Licht der Welt erblicken, Ov.: diem proicere, Stat. – c) die Witterung des Tages, dies mitis, tranquillus, Plin. – d) die Tagereise, dierum plus triginta in longitudinem patēre, Liv. – 3) personif., Dies, der Gott des Tages, Cic. de nat. deor. 3, 44. – II) prägn.: A) ein bestimmter, festgesetzter Tag, der Termin, Zahlungstermin, die Verfallzeit, die Frist, 1) im allg.: dies operis, Corp. inscr. Lat. 1, 577, 3, 13: dies solutionis, Zahlungstag, -termin, Verfallzeit, Ulp. dig. 2, 13, 1. § 2: u. so dies solvendi, Iavol. dig. 17, 1, 51: dies solvendae pecuniae, Tryph. dig. 3, 5, 38. Amm. 18, 5, 2: dies praestandae pecuniae, Papin. dig. 5, 1, 41: u. bl. dies pecuniae, Cic. ad Att. 10, 5, 3. Liv. 34, 6, 13. Corp. inscr. Lat. 1, 577, 3, 13: Plur., dies pecuniarum, Col. 1, 7, 2: dies iudicii, Gerichtstag, Liv.: dies annua, Jahresfrist (zur Bezahlung), Cic.: in diem emere, Cic.: diem praestituere od. dicere, Cic.: diem statuere ante quam, einen Termin, eine Frist bestimmen, bis zu w., Sall.: alci dare diem, Frist geben, Plin. ep. 3, 9, 32: prodicere diem, den Termin verlängern, Liv.: aliquot dies proferre, Ter.: nuptiis prodere dies, Ter.: diem ex die ducere, den Termin von einem Tag zum andern hinziehen, -hinausschieben, Caes.: diem perexiguam postulavi, Cic.: diem obire (abwarten), Cic.: alios non solvere, aliorum diem (Termin der Zahlung) nondum esse, Cic. – 2) insbes.: a) der Geburtstag (gew. vollst. dies natalis, Cic., od. natalicius, Mart.), dies meus, Cic. ad Att. 13, 42, 2 (vgl. unten no. d). – b) der Todestag, obire diem supremum, Nep., od. diem suum, Sulp. in Cic. ep., od. diem, Nep., od. diem fungi, Iustin., d.i. sterben: dies suus admonet omnes, Val. Flacc. – c) der Tag des Verhängnisses, -des Untergangs, diem proferet Ilio, Hor. carm. 1, 15, 33. – d) der Fiebertag, dies tuus, Cic. ad Att. 7, 8, 2; 9, 2 in.; 9, 4, 3 (vgl. oben no. a). – e) das Datum des Briefes, zB. earum (epistularum) in altera dies erat ascripta Nonarum Aprilium, in altera, quae mihi recentior videbatur, dies non erat, Cic. ep. 3, 11, 1: habet diem epistula, hat ein D., ist datiert, Paulin, vit. S. Ambros. 49. – B) die Zeit (als Reihe der Veränderungen endlicher Dinge), quod est dies allatura, Cic.: dies levat luctum, Cic.: negat summo bono afferre incrementum diem, Cic.: dies tempusque leniturum iras, Liv. – / Archaist. Genet.-Formen dies, Ven. Fort. vita S. Mart. 4, 100: die, Plaut. Men. 1156 (die septimi) u. most. 881 (die crastini). Cato origg. 4. fr. 12 (die quinti). Coel. Antip. 2. fr. 25 (die quinti; vgl. Gell. 10, 24). Sall. Iug. 52, 3; 97, 3. Verg. georg. 1, 208. Auson. app. II (de rosis). p. 244, 6 Schenkl: dii, Verg. Aen. 1, 636; vgl. Gell. 9, 14, 4. Prisc. 7, 93 u. Ribbeck zu den Stellen aus Verg. – alter Dativ die, Plaut. Amph. 276 u. 546 a. Sisenn. u. Sall. nach Cynthius in Verg. Aen. 1, 636 (in Class. auct. ed. Mai 7, 359). Vgl. übh. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 572 f. u. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 214.

    lateinisch-deutsches > dies

  • 16 dies

    diēs, ēi, c. (doch bei Cic. als fem. nur vom Termine u. Zeitraume u. wenn es das Datum des Briefes), im Plur. nur masc. (vgl. indogerm. *dēus zu deeo, leuchtend, u. altind. divȧ, am Tage), der Tag, I) im allg.: 1) eig.: dies antemeridianus, postmeridianus, Sen.: dies fastus, nefastus, dies festus, profestus, feriatus, s. fastus usw.: dies laetitiae destinatus, Iustin.: dies foedus, Iustin.: dies lunares, Varro: dies dedicationis, Plin. ep.: comitiorum dies, Liv.: plurium dierum hiems (Sturm), Plin. ep.: quinque dierum disputationes, Cic.: dies nullus erat Antii cum essem, quo die non scirem, Cic.: perpotare totos dies, Cic.: disputatio hesterni et hodierni diei, Cic.: ludorum Romanorum secundo die, Liv.: extremo ludorum scaenicorum die, Cic.: primo imperii die, Suet.: hesterno, hodierno, crastino die, Cic.: hodierno et crastino die, Liv.: ante hodiernum diem, Cic.: ad hunc diem anni, bis heutigentags, Gell. – postero die, Cic., posterā die, Sall.: in posterum diem, Caes. – diem de die, Liv., od. diem ex die, Caes. u. Cic., einen Tag nach dem andern, Tag für Tag. – in dies, von Tag zu Tag, täglich, Caes., Cic., Liv. u.a. (vgl. für Liv. Wölffl. Liv. Krit. S. 23). – cotidie aut potius in dies singulos (von Tag zu Tag), Cic. – in diem, s. in no. I, B, 2. – ad diem, auf den Tag, ad certam diem, zu dem bestimmten Tag, Caes. (s. Schneider zu Caes. b. G. 2, 5, 1). –
    ————
    multo die, hoch-, spät am Tage, Caes.: ad multum diem, Cic., od. ad multum diei, Liv., bis spät am Tage, spät in den Tag hinein: de die, am (hellen) Tage, Plaut. u.a. – bis in die (des Tages), Cic.: u. so in die deciens, deni, Plaut.: ebenso bis die (des Tages), Cels.: quinquies, saepius die, Plin. – die et (od. ac) nocte, einen Tag u. eine Nacht, Cic. u. Plin.: so nocte dieque, Ov. – noctes et dies, noctes diesque, et dies et noctes, dies noctesque u. (mehr poet.) diesque noctesque, Tag u. Nacht, Cic. (vgl. Madvig Cic. de fin. 1, 16, 51), u. so diem noctemque, Nep., diem noctem, Cic. u. Liv.: noctesque et dies, Ter.: diebus ac noctibus, Plin. pan., noctibus atque diebus, Sen., noctibus diebusque, Ps. Quint. decl. – omni die, Gell.: omnibus tricenis diebus, Plin. – paucis diebus, paucis ante od. post diebus, s. paucus. – 2) meton.: a) wie unser Tag, für die Ereignisse, Geschäfte des Tags, diei poenas dare, Cic.: in disponendo die, bei der Einteilung des Tags, Suet.: ut possint sole reducto exercere diem (Tagewerk), Verg. – b) = das Tageslicht, Verg., Plin. u. Plin. ep.: übtr., Tageslicht od. Leben, videre diem, das Licht der Welt erblicken, Ov.: diem proicere, Stat. – c) die Witterung des Tages, dies mitis, tranquillus, Plin. – d) die Tagereise, dierum plus triginta in longitudinem patēre, Liv. – 3) personif., Dies, der Gott des Tages, Cic. de nat. deor. 3, 44. – II) prägn.: A) ein bestimmter, festge-
    ————
    setzter Tag, der Termin, Zahlungstermin, die Verfallzeit, die Frist, 1) im allg.: dies operis, Corp. inscr. Lat. 1, 577, 3, 13: dies solutionis, Zahlungstag, -termin, Verfallzeit, Ulp. dig. 2, 13, 1. § 2: u. so dies solvendi, Iavol. dig. 17, 1, 51: dies solvendae pecuniae, Tryph. dig. 3, 5, 38. Amm. 18, 5, 2: dies praestandae pecuniae, Papin. dig. 5, 1, 41: u. bl. dies pecuniae, Cic. ad Att. 10, 5, 3. Liv. 34, 6, 13. Corp. inscr. Lat. 1, 577, 3, 13: Plur., dies pecuniarum, Col. 1, 7, 2: dies iudicii, Gerichtstag, Liv.: dies annua, Jahresfrist (zur Bezahlung), Cic.: in diem emere, Cic.: diem praestituere od. dicere, Cic.: diem statuere ante quam, einen Termin, eine Frist bestimmen, bis zu w., Sall.: alci dare diem, Frist geben, Plin. ep. 3, 9, 32: prodicere diem, den Termin verlängern, Liv.: aliquot dies proferre, Ter.: nuptiis prodere dies, Ter.: diem ex die ducere, den Termin von einem Tag zum andern hinziehen, -hinausschieben, Caes.: diem perexiguam postulavi, Cic.: diem obire (abwarten), Cic.: alios non solvere, aliorum diem (Termin der Zahlung) nondum esse, Cic. – 2) insbes.: a) der Geburtstag (gew. vollst. dies natalis, Cic., od. natalicius, Mart.), dies meus, Cic. ad Att. 13, 42, 2 (vgl. unten no. d). – b) der Todestag, obire diem supremum, Nep., od. diem suum, Sulp. in Cic. ep., od. diem, Nep., od. diem fungi, Iustin., d.i. sterben: dies suus admonet omnes, Val. Flacc. – c) der Tag des
    ————
    Verhängnisses, -des Untergangs, diem proferet Ilio, Hor. carm. 1, 15, 33. – d) der Fiebertag, dies tuus, Cic. ad Att. 7, 8, 2; 9, 2 in.; 9, 4, 3 (vgl. oben no. a). – e) das Datum des Briefes, zB. earum (epistularum) in altera dies erat ascripta Nonarum Aprilium, in altera, quae mihi recentior videbatur, dies non erat, Cic. ep. 3, 11, 1: habet diem epistula, hat ein D., ist datiert, Paulin, vit. S. Ambros. 49. – B) die Zeit (als Reihe der Veränderungen endlicher Dinge), quod est dies allatura, Cic.: dies levat luctum, Cic.: negat summo bono afferre incrementum diem, Cic.: dies tempusque leniturum iras, Liv. – Archaist. Genet.-Formen dies, Ven. Fort. vita S. Mart. 4, 100: die, Plaut. Men. 1156 (die septimi) u. most. 881 (die crastini). Cato origg. 4. fr. 12 (die quinti). Coel. Antip. 2. fr. 25 (die quinti; vgl. Gell. 10, 24). Sall. Iug. 52, 3; 97, 3. Verg. georg. 1, 208. Auson. app. II (de rosis). p. 244, 6 Schenkl: dii, Verg. Aen. 1, 636; vgl. Gell. 9, 14, 4. Prisc. 7, 93 u. Ribbeck zu den Stellen aus Verg. – alter Dativ die, Plaut. Amph. 276 u. 546 a. Sisenn. u. Sall. nach Cynthius in Verg. Aen. 1, 636 (in Class. auct. ed. Mai 7, 359). Vgl. übh. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 572 f. u. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 214.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dies

  • 17 particeps

    partĭceps, cipis, adj. [pars-capio], sharing, partaking, participant (class.; syn.: consors, socius); constr. usually with gen., rarely also with dat. or with prepp.
    I.
    Adj.
    (α).
    With gen.:

    fac participes nos tuae sapientiae,

    Plaut. Ep. 2, 2, 81:

    nuntii,

    Ter. Heaut. 3, 1, 19:

    esse participem leti,

    i. e. to be mortal, Lucr. 3, 462:

    animus rationis compos et particeps,

    Cic. Univ. 8:

    fortunarum omnium socius et particeps,

    id. Font. 17, 47:

    artis,

    id. Div. 1, 18, 34; id. Inv. 2, 30, 92:

    virtutes ita copulatae conexaeque sunt, ut omnes omnium participes sint,

    id. Fin. 5, 23, 67:

    praedae ac praemiorum,

    Caes. B. C. 3, 82:

    secreti honesti,

    Juv. 3, 52.—
    (β).
    With dat.:

    aliquem participem studiis habere,

    Ov. P. 2, 5, 41 (al. studii):

    alicujus consilii fortibus viris esse participem,

    Curt. 6, 7, 8; cf. id. 6, 6, 36:

    sceleris in regem suum,

    id. 6, 24:

    Natalis particeps ad omne secretum Pisoni erat,

    Tac. A. 15, 50. —
    (γ).
    With a prep.:

    non licet donati obsoni me participem fieri,

    Plaut. Truc. 4, 2, 34 Speng.:

    particeps in tribulatione,

    Vulg. Apoc. 1, 9.—
    (δ).
    With a rel.-clause:

    is speculatum huc misit me, ut, quae fierent, fieret particeps,

    Plaut. Aul. 4, 1, 19.—
    II.
    Subst., a sharer, partaker, partner. —Esp., a comrade, fellow-soldier: praeda per participes aequiter partita est, Liv. Andron. ap. Non. p. 512, 32:

    me et semul participes meos praedā onerabo,

    Plaut. Ps. 2, 1, 14:

    praedam participes petunt,

    id. Most. 1, 3, 154:

    meus particeps,

    Ter. Heaut. 1, 1, 98:

    hujus belli ego particeps et socius et adjutor esse cogor,

    Cic. Att. 9, 10, 5:

    in quādam conjuratione quasi participes nominati,

    Suet. Calig. 56; cf. Curt. 6, 8, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > particeps

См. также в других словарях:

  • NATALIS — I. NATALIS Beda, Doctor Parisiensis, scripsit contra Lutherum, de unica Magdalena, contra Fabrum, etc. II. NATALIS Comes, vel de Comitibus, Venetus, floruit saeculô praeteritô, eruditioneinter primos, Athenaeum latine vertit, scripsit Historiam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Choralis Constantinus — The Choralis Constantinus is a collection of over 375 Gregorian chant based polyphonic motets for the proper of the mass composed by Heinrich Isaac and his pupil Ludwig Senfl. The genesis of the collection is a commission by the cathedral of… …   Wikipedia

  • DOMINICA — I. DOMINICA seu Dies Dominicus, prima hebdomadis dies, Dies lucis et Dies panis Chrisost. de Resurr. Regina et princeps dierum, Iacobo; dierum Domina Sophron. Dies pacis. Theod. Studitae: Graecis Κυριακὴ, Α᾿ναςτάσιμος, βασιλὶς καὶ ὕπατος τῶ… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FERIAE — pro diebus hebdomadis, primum dicuntur institutae a Silvestro P. circa A. C. 316. Qui nec Iudaeorum morem sequi, ut dies a Christianis nuncuparentur prima Sabbathi, secunda Sabbathi, etc. volens, nec probans Gentilium appellationes Solis, Lunae,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • JANUA — I. JANUA a Iano nomen habet, qui foribus praeesse olim creditus est. Cic. de Nat. Deor. l. 1. Principem in sacrificando Ianum esse voluêrunt, quod ab eundo nomen est ductum, ex quo transitiones perviae Iani, foresque in liminibus profanarum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ИОАНН ЗЛАТОУСТ. Часть II — Учение Считая правильную веру необходимым условием спасения, И. З. в то же время призывал веровать в простоте сердца, не обнаруживая излишнего любопытства и помня, что «природа рассудочных доводов подобна некоему лабиринту и сетям, нигде не имеет …   Православная энциклопедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»